Γενικές γνώσεις για τα Ευρωπαϊκά ταμεία

Πίνακας περιεχομένων

Εισαγωγή στα κονδύλια της ΕΕ

Προγράμματα χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης χρηματοδοτούνται από το Πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027 και το σχέδιο ανάκαμψης για την Ευρώπη (Επόμενη γενιά ΕΕ). Τα χρηματοδοτικά προγράμματα της ΕΕ μπορούν επίσης να ταξινομηθούν ανάλογα με τον τύπο διαχείρισης της χρηματοδότησης, είτε πρόκειται για χρηματοδοτήσεις με επιμερισμένη διαχείριση (αποκαλούμενες "ταμεία") είτε για χρηματοδοτήσεις που διαχειρίζεται απευθείας η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Τα ταμεία διαχειρίζονται από κοινού από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις εθνικές ή περιφερειακές αρχές- οι τελευταίες αναφέρονται ως Διαχειριστικές Αρχές ή Ενδιάμεσοι Φορείς. Τα ταμεία κοινής διαχείρισης αντιπροσωπεύουν περίπου 80 % του προϋπολογισμού της ΕΕ και περιλαμβάνουν τα ταμεία της πολιτικής συνοχής (βλ. παρακάτω). Το έργο Helpdesk επικεντρώνεται κυρίως στα τελευταία, καθώς η πρόσβαση σε αυτά είναι ιδιαίτερα δύσκολη για τους παρόχους κοινωνικών υπηρεσιών.

Οι χρηματοδοτήσεις άμεσης διαχείρισης διαχειρίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή μέσω οργανισμών της ΕΕ. Οι χρηματοδοτήσεις αυτές περιλαμβάνουν επιχορηγήσεις, οικονομικές εγγυήσεις, μεταφορά κεφαλαίων, παρακολούθηση δραστηριοτήτων, επιλογή εργολάβων κ.λπ. Όλες οι ευκαιρίες χρηματοδότησης και υποβολής προσφορών βρίσκονται σε αυτό το δικτυακό τόπο πλατφόρμα.

Ταμεία της πολιτικής συνοχής

Περισσότερα από τα μισά κονδύλια της ΕΕ διοχετεύονται μέσω των πέντε Ταμείων Πολιτικής Συνοχής (που παλαιότερα ονομάζονταν Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία - ΕΔΕΤ), τα οποία διαχειρίζονται από κοινού από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη της ΕΕ.
Τα ταμεία της πολιτικής συνοχής είναι ταμεία επιμερισμένης διαχείρισης, για τα οποία τα κράτη μέλη είναι υπεύθυνα για τη δημιουργία συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου και τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις των κανονισμών της ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαδραματίζει εποπτικό ρόλο, επαληθεύοντας την αποτελεσματικότητα των εθνικών συστημάτων εφαρμογής.

Ειδικά κεφάλαια

Η πολιτική συνοχής της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027 έχει θέσει τους ακόλουθους 5 στόχους πολιτικής που υποστηρίζουν την ανάπτυξη, τη βιωσιμότητα και την ενσωμάτωση.
  1. Μια πιο ανταγωνιστική και πιο έξυπνη Ευρώπη
  2. Μια πιο πράσινη, χαμηλών εκπομπών άνθρακα μετάβαση προς μια οικονομία μηδενικού άνθρακα
  3. Μια πιο συνδεδεμένη Ευρώπη με ενίσχυση της κινητικότητας
  4. Μια πιο κοινωνική και χωρίς αποκλεισμούς Ευρώπη
  5. Η Ευρώπη πιο κοντά στους πολίτες με την προώθηση της βιώσιμης και ολοκληρωμένης ανάπτυξης όλων των τύπων εδαφών
Πολιτική συνοχής παρέχεται μέσω ειδικών ταμείων. Τα εν λόγω κονδύλια υποστηρίζουν τις προτεραιότητες της ΕΕ ως εξής:
  • Οι Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), να επενδύσει στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη όλων των περιφερειών και πόλεων της ΕΕ και να μειώσει τις αναπτυξιακές ανισότητες εντός των περιφερειών της ΕΕ (κυρίως προτεραιότητες 1 και 2)
  • Οι Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο Plus (ΕΚΤ+), για τη στήριξη της απασχόλησης και τη δημιουργία μιας δίκαιης και κοινωνικά περιεκτικής κοινωνίας στις χώρες της ΕΕ (εστίαση στην προτεραιότητα 4)
  • Οι Ταμείο Συνοχής (CF), να επενδύσει στο περιβάλλον και τις μεταφορές στις λιγότερο ευημερούσες χώρες της ΕΕ (κυρίως οι προτεραιότητες 2 και 3)
  • Οι Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (ΤΔΜ) είναι ένα νέο μέσο της πολιτικής συνοχής 2021-2027 που προορίζεται να στηρίξει τις περιφέρειες που πλήττονται περισσότερο από τη μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα. (ειδικοί ειδικοί στόχοι - άρθρο 8 του κανονισμού της ΚΕΕ)
  • Οι Προγράμματα Interreg έχουν στη διάθεσή τους τους ακόλουθους 2 πρόσθετους στόχους πολιτικής: "Μια καλύτερη διακυβέρνηση της συνεργασίας" και "Μια ασφαλέστερη και ασφαλέστερη Ευρώπη".

Χρονοδιάγραμμα: από το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο έως την επιστροφή των δαπανών

  1. Η έγκριση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027[1], η συμφωνία για τον προϋπολογισμό είναι το πρώτο βήμα για να αποφασιστεί τι θα είναι διαθέσιμο για την πολιτική συνοχής - 22.12.2020 - Διαδικασία διαπραγμάτευσης του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027 & NextGenerationEU | Ευρωπαϊκή Επιτροπή (europa.eu)
  2. Νομοθεσία για την πολιτική συνοχής - καθορισμός του πλαισίου και των κοινών κανόνων που διέπουν τη χρήση των κονδυλίων επιμερισμένης διαχείρισης της ΕΕ κατά την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού - 24.06.2021 - Νομοθεσία για την πολιτική συνοχής 2021-2027 - Περιφερειακή πολιτική - Ευρωπαϊκή Επιτροπή (europa.eu)
  3. Συμφωνίες μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και μεμονωμένων χωρών της ΕΕ - σε εξέλιξη - Συμφωνίες εταιρικής σχέσης για τα κονδύλια της ΕΕ 2021-2027 | European Commission (europa.eu)
  4. Έγκριση επιμέρους επιχειρησιακών προγραμμάτων - σε εξέλιξη Προγράμματα - Περιφερειακή πολιτική - Ευρωπαϊκή Επιτροπή (europa.eu)
  5. Οι διαχειριστικές αρχές δημοσιεύουν την πρόσκλησή τους για υποβολή προτάσεων - ελέγξτε τον ιστότοπο των διαφόρων διαχειριστικών αρχών - Διαχειριστικές αρχές - Περιφερειακή πολιτική - Ευρωπαϊκή Επιτροπή (europa.eu)
  6. Οι αιτούντες το έργο αρχίζουν να υποβάλλουν τις προτάσεις τους
  7. Αξιολόγηση των σχεδίων και επιλογή των επιτυχών αιτήσεων
  8. Η υπογραφή της συμφωνίας επιχορήγησης (μεταξύ της ΜΑ και του δικαιούχου) και η έναρξη του έργου
  9. Υλοποίηση του έργου και σύνταξη έκθεσης
  10. Υποβολή των αιτήσεων επιστροφής και απόδοσης των κεφαλαίων

[1] που αποφασίζεται από κοινού από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο βάσει πρότασης της Επιτροπής

Προτεραιότητες για το 2021-2027

Η πολιτική συνοχής είναι η κύρια επενδυτική πολιτική της ΕΕ, με στόχο να ανταποκριθεί στις ποικίλες αναπτυξιακές ανάγκες σε ολόκληρη την ΕΕ ενισχύοντας την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η πολιτική συνοχής 2021-2027 έχει τις ρίζες της σε δύο από τις έξι προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με το Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και τον Ευρωπαϊκό Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων. Για την περίοδο 2021-2027 η πολιτική συνοχής της ΕΕ έχει θέσει 5 στόχους πολιτικής : προώθηση της οικονομικής μεγέθυνσης, δημιουργία θέσεων εργασίας, ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, βιώσιμη ανάπτυξη και προστασία του περιβάλλοντος. Λόγω της επικέντρωσης στην ενσωμάτωση, τα κονδύλια της πολιτικής συνοχής είναι σχετικά με τις κοινωνικές υπηρεσίες.

Αρχή της εταιρικής σχέσης

Οι Ευρωπαϊκός Κώδικας Δεοντολογίας για τη Σύμπραξη που εγκρίθηκε για την περίοδο 2014-2020 εξακολουθεί να ισχύει. Αυτό θα πρέπει να επιτρέψει την ευρεία συμμετοχή των διαφόρων ενδιαφερομένων μερών στην εκπόνηση και παρακολούθηση των προγραμμάτων. Στο πλαίσιο του ΕΚΤ+, όλα τα κράτη μέλη υποχρεούνται να στηρίξουν την ανάπτυξη ικανοτήτων των κοινωνικών εταίρων και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, διαθέτοντας κατάλληλο ποσό των πόρων του ΕΚΤ+ για το θέμα αυτό. Τα κράτη μέλη με σχετικές συστάσεις ανά χώρα πρέπει να διαθέσουν τουλάχιστον 0,25%.

Εστίαση στο ΕΤΠΑ

Το ΕΤΠΑ προορίζεται να συμβάλει στην αποκατάσταση των κύριων περιφερειακών ανισορροπιών στην ΕΕ (βλ. Χάρτης της ΕΕ για την επιλεξιμότητα της πολιτικής συνοχής 2021-2027). Το ΕΤΠΑ προορίζεται να συμβάλει στην αποκατάσταση των κυριότερων περιφερειακών ανισορροπιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω της στήριξης της ανάπτυξης και της διαρθρωτικής προσαρμογής των περιφερειών με αναπτυξιακή υστέρηση και της μετατροπής των βιομηχανικών περιφερειών που βρίσκονται σε παρακμή.

Το ΕΤΠΑ έχει δύο κύριους στόχους:
  • Επενδύσεις για την ανάπτυξη και την απασχόληση - με στόχο την ενίσχυση της αγοράς εργασίας και των περιφερειακών οικονομιών.
  • Ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία - με στόχο την ενίσχυση της διασυνοριακής, διακρατικής και διαπεριφερειακής συνεργασίας εντός της ΕΕ.
Με βάση την ευημερία τους, όλες οι περιφέρειες και τα κράτη μέλη θα επικεντρώσουν τη στήριξη σε μια πιο ανταγωνιστική και πιο έξυπνη Ευρώπη (στόχος πολιτικής 1), καθώς και σε μια πιο πράσινη, με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα μετάβαση προς μια οικονομία μηδενικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και μια ανθεκτική Ευρώπη (στόχος πολιτικής 2), μέσω του μηχανισμού που είναι γνωστός ως "θεματική συγκέντρωση".
  • Όλες οι περιφέρειες και τα κράτη μέλη θα συγκεντρώσουν τουλάχιστον 30% της κατανομής τους στον στόχο πολιτικής 2
  • Οι πιο ανεπτυγμένες περιφέρειες ή κράτη μέλη θα αφιερώσουν τουλάχιστον 85% της κατανομής τους στον στόχο πολιτικής 1 και στον στόχο πολιτικής 2,
  • Μετάβαση περιφερειών ή ΚΜ τουλάχιστον 40% στον στόχο πολιτικής 1,
  • Λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες ή ΚΜ τουλάχιστον 25% στον στόχο πολιτικής 1.

Εστίαση στο ΕΚΤ+

Το ΕΚΤ+ είναι το κύριο χρηματοδοτικό μέσο με το οποίο η Ευρώπη επενδύει στους ανθρώπους, ενισχύοντας την κοινωνική συνοχή με την προώθηση της δημιουργίας θέσεων εργασίας και της ανάπτυξης δεξιοτήτων και για τη στήριξη μιας δίκαιης και κοινωνικά χωρίς αποκλεισμούς κοινωνίας. Το ΕΚΤ+ συμβάλλει στην επίτευξη του στόχου πολιτικής 4: μια Ευρώπη πιο κοινωνική και χωρίς αποκλεισμούς. Το ΕΚΤ+ παρέχει σημαντική συμβολή στις πολιτικές της ΕΕ για την απασχόληση, την κοινωνική πολιτική, την εκπαίδευση και τις δεξιότητες, συμπεριλαμβανομένων των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων σε αυτούς τους τομείς.
Για την περίοδο προγραμματισμού 2021-2027, το ΕΚΤ+ θα επενδύσει σε τρεις κύριους τομείς:
  • Απασχόληση: ενίσχυση της προσαρμοστικότητας των εργαζομένων βοηθώντας τους να αποκτήσουν νέες δεξιότητες και των επιχειρήσεων προωθώντας νέους τρόπους εργασίας.
  • Εκπαίδευση και κατάρτιση: Βελτίωση της πρόσβασης στην απασχόληση, υποστήριξη των νέων φοιτητών κατά τη μετάβασή τους στον κόσμο της εργασίας ή κατάρτιση ατόμων που αναζητούν εργασία με λιγότερα προσόντα για να βελτιώσουν τις προοπτικές απασχόλησής τους.
  • Κοινωνική ένταξη: βοήθεια σε άτομα από μειονεκτούσες ομάδες για να βρουν εργασία (όπως άτομα με αναπηρίες...). Αυτό συμβάλλει στην ενίσχυση της "κοινωνικής ένταξης", δεδομένου ότι η απασχόληση διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην κοινωνική ένταξη και στην καθημερινή ζωή.
Το ESF+ είναι το αποτέλεσμα του συνδυασμού των ακόλουθων ταμείων:

Κεφάλαια

Τύπος διαχείρισης

Σύντομη περιγραφή

Το προηγούμενο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ)
Βοηθά στη στήριξη των θέσεων εργασίας, βοηθά τους ανθρώπους να βρουν καλύτερες θέσεις εργασίας και εξασφαλίζει δικαιότερες ευκαιρίες απασχόλησης για όλους τους πολίτες της ΕΕ.
Η πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων (ΠΑΝ)
Κοινή διαχείριση
Υποστηρίζει τους νέους σε περιοχές όπου η ανεργία είναι υψηλότερη από 25%
Το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας για τους Απόρους (FEAD)
Υποστηρίζει τις δράσεις των χωρών της ΕΕ για την παροχή τροφίμων ή/και βασικής υλικής βοήθειας στους απόρους
Το πρόγραμμα απασχόλησης και κοινωνικής καινοτομίας (EaSI)
Διαχείριση απευθείας από την Επιτροπή
Προωθεί ένα υψηλό επίπεδο ποιοτικής και βιώσιμης απασχόλησης, εξασφαλίζοντας επαρκή και αξιοπρεπή κοινωνική προστασία, καταπολεμώντας τον κοινωνικό αποκλεισμό και τη φτώχεια και βελτιώνοντας τις συνθήκες εργασίας.

Αυτή η νέα αρχιτεκτονική έχει ως στόχο να παρέχει ένα απλουστευμένο πλαίσιο για τους δικαιούχους, αυξάνοντας τον αντίκτυπο των προγραμμάτων και των έργων στον κοινωνικό τομέα. Επιπλέον, ο νέος κανονισμός περιλαμβάνει ένα ειδικό άρθρο σχετικά με τη σύνδεση μεταξύ του ΕΚΤ+ και του Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων[1]. Όσον αφορά τον προϋπολογισμό, το μερίδιο του ΕΚΤ+ από τον συνολικό προϋπολογισμό της πολιτικής συνοχής αυξήθηκε από 23% των διαρθρωτικών ταμείων σε 27%.

[1] Ιδιαίτερα σημαντικό για τις χώρες που αγωνίζονται με το κράτος δικαίου, τη διάκριση της εξουσίας και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Το ΕΚΤ+ θα υποστηρίξει επίσης τα κράτη μέλη να επιτύχουν πρόοδο όσον αφορά τους στόχους της ΕΕ για το 2030 σχετικά με την απασχόληση, τις δεξιότητες και τη μείωση της φτώχειας που έχουν τεθεί από το Ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για τον πυλώνα των κοινωνικών δικαιωμάτων. Κάθε κράτος μέλος καθορίζει τις προτεραιότητές του (και την αντίστοιχη κατανομή των κονδυλίων) με βάση Συστάσεις ανά χώρα του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.
Θεματική συγκέντρωση:
  • Τα κράτη μέλη πρέπει επίσης να διαθέσουν τουλάχιστον 25% για την προώθηση της κοινωνικής ένταξης,
  • Τα κράτη μέλη πρέπει επίσης να διαθέσουν τουλάχιστον 3% για την καταπολέμηση της υλικής στέρησης,
  • Τουλάχιστον 12,5% από τους πόρους του ΕΚΤ+ για τη στήριξη της απασχόλησης των νέων και των ατόμων που δεν βρίσκονται σε εκπαίδευση, απασχόληση ή κατάρτιση ή NEET (μόνο όσων αφορούν οι συστάσεις).
  • Τουλάχιστον 5% των πόρων τους από το ΕΚΤ+ για την αντιμετώπιση της παιδικής φτώχειας (μόνο όσοι αφορούν τις συστάσεις).
  • Τουλάχιστον 0,25% των πόρων τους από το ΕΚΤ+ θα πρέπει να επηρεαστούν για την ενίσχυση της ικανότητας των κοινωνικών εταίρων και της κοινωνίας των πολιτών και για την επιβολή του κοινωνικού διαλόγου (μόνο όσες αφορούν οι συστάσεις).

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμβουλεύεται τους Επιτροπή ESF+ που επικεντρώνεται σε θέματα σχετικά με την υλοποίηση των προγραμμάτων του ΕΚΤ+. Η επιτροπή προεδρεύεται από την Επιτροπή και αποτελείται από 3 εκπροσώπους ανά κράτος μέλος (έναν εκπρόσωπο της κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένου του επικεφαλής της αποστολής του ΕΚΤ+, έναν εκπρόσωπο των οργανώσεων των εργαζομένων και έναν εκπρόσωπο των οργανώσεων των εργοδοτών) και έναν εκπρόσωπο από καθεμία από τις οργανώσεις που εκπροσωπούν τις οργανώσεις των εργαζομένων και των εργοδοτών σε επίπεδο Ένωσης.

Χρήσιμα links

Υποστήριξη HELPDESK

Συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, οι απόψεις και οι γνώμες που εκφράζονται είναι αποκλειστικά και μόνο του/των συγγραφέα/ων και δεν αντικατοπτρίζουν κατ' ανάγκη τις απόψεις και τις γνώμες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση ούτε η χορηγούσα αρχή μπορούν να θεωρηθούν υπεύθυνες γι' αυτές.

Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, οι απόψεις και οι γνώμες που εκφράζονται είναι αποκλειστικά του/των συγγραφέα/ων και δεν αντανακλούν κατ' ανάγκη τις απόψεις και τις γνώμες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση ούτε η χορηγούσα αρχή μπορούν να θεωρηθούν υπεύθυνες γι' αυτές.

Υποστήριξη HELPDESK

Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, οι απόψεις και οι γνώμες που εκφράζονται είναι αποκλειστικά του/των συγγραφέα/ων και δεν αντανακλούν κατ' ανάγκη τις απόψεις και τις γνώμες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση ούτε η χορηγούσα αρχή μπορούν να θεωρηθούν υπεύθυνες γι' αυτές.
Πνευματικά δικαιώματα ©2022 HELPDESK
Μετάβαση στο περιεχόμενο